Türkiye Yazarlar Birliği Ankara Şubesi “Kadın ve Edebiyat” konulu panel düzenledi. Oturum başkanlığını yazar Nurşah Karaca yaparken, Dr. Berrin Akalın, Divan Edebiyatı’nda divan şiirleriyle iz bırakmış kadın şairleri anlatırken, yazar-şair Nuray Alper ise konuşmasında Cumhuriyet Döneminde önemli eserleriyle edebiyat tarihine geçmiş kadın yazarların hayatlarından, eserlerinden ve eserlerinin konularından kısa kısa anekdotlara yer verdi.
Oturum başkanı yazar Nurşah Karaca, panelin açılışını şair Didem Madak’ın ‘Siz Aşk’tan N’anlarsınız Bayım’ şiirini okuyarak başlattı. Yazar Karaca, kadınların edebiyat çevrelerinde zor var olduğunu belirterek, “Kadını edebiyatta yeteri kadar göremiyoruz. Bugün edebiyatta az sayıda da olsa kadın edebiyatçılar varsa büyük zorlukları aşarak bu noktaya gelmişlerdir. Kadın detaycı düşünür, estetik bakar. Desteklenmesi halinde edebiyatta çok daha güçlü bir şekilde yerini alacaktır” dedi.
Halk da Sultan da düşüncelerini şiirle anlatıyordu
Osmanlı Döneminde kadın divan şairlerini anlatan Dr. Berrin Akalın, “Osmanlı Döneminde kadın şair olmak ateşten gömlek giymek gibidir. Bu zor şartlara rağmen divan edebiyatında çok kıymetli kadın şairler çıkmış, eserler ortaya koymuştur.” diyerek sözlerine başladı. Osmanlı Döneminde Halk’tan Sultan’a kadar herkesin düşüncelerini ve dertlerini şiirlerle anlattıklarının altını çizen Dr. Berrin Akalın, Türklerde şiirin bir iletişim dili olduğunu ifade etti. Dr. Akalın, Divan şiirinde şairin kadın mı erkek mi olduğunun anlaşılmasının zor olduğunu, ancak şiirde ismini kullanmışsa kimliğini öğrenebildiklerini söyledi.
Kadın divan şairleri…
Dr. Berrin Akalın, Osmanlı Döneminde şiirlerine nazireler yazılan Zeynep Hatun, şair Necati’nin şiirlerine nazireler yazan Mihri Hatun, kadınların hocası olarak bilinen Ani Hatun, saray kadınlarına şiirler yazan Leyla Hanım, padişaha yazdığı şiirlerden sonra kendisine maaş bağlanan Şeref Hanım, şiirlerinde kaybettiği evlatlarının acısını yazan İkinci Mahmut’un kızı Adile Sultan, şiirlerinde Manisa’yı ve toplumun günlük adetlerini anlatan Tevhide Hanım, Muhammediyeler yazan Feride Hanım, çocuklara sanat ve edebiyat anlatan Hatice Nakiye Hanım, Mevleviliğe övgüler yazan Münire Hanım başta olmak üzere Leyla Saz, Hatice İffet Hanım, Sırrı Hanım, Fıtnat Hanım, Nigar Hanım, Trabzonlu Fıtnat Hanım gibi çok sayıda divan şairi yetiştiğini, eserler ortaya koyduklarını kaydetti.
Kadın yazarlar Cumhuriyet Döneminde arttı
Cumhuriyet Dönemi kadın yazarları anlatan yazar-şair Nuray Alper sözlerini ‘kadınların kelimeleri çoğalttığını’ belirterek başladı. Osmanlı Dönemine göre Cumhuriyet Döneminde kadınların edebiyata ve yazmaya daha çok ilgi gösterdiğini, daha çok yazar ve şair yetiştiğini belirten yazar-şair Nuray Alper, Cumhuriyet Döneminde istenilen düzeyde olmasa da kadın yazar ve şairlerin daha çok yetişmesini ise eğitim ve özgürlük alanındaki gelişmeler ilişkili olduğunu ifade etti.
Cumhuriyet Dönemi önemli kadın yazarlar…
Cumhuriyet Döneminin en önemli yazarının Halide Edip Adıvar olduğunun altını çizen yazar-şair Alper, Halide Edip Adıvar’ın eserlerinde ‘vatan müdafaası’, ‘eğitim’ ve ‘ kadının toplumdaki rolü’ konularında yazdığını söyledi. Cumhuriyet Döneminde eserlerinde yabancılarla evlenmenin ve yabancı okullarda okumanın sakıncalarını anlatan Feride Müfit Tek, kadının söz sahibi olması gerektiğini anlatan Şükufe Nihal Başer, öğretmen ve doktor yetiştirmenin öneminden bahseden Halide Nusret Zorlutuna’nın yanı sıra Suat Derviş, Samiha Ayverdi ve Safiye Erol gibi büyük edebiyatçıların yetiştiğini anlatan yazar-şair Alper, 1960’tan sonra edebiyatta post modernizmin, feminizmin ve ideolojilerin etkisinin daha çok olduğunu, bu dönemde de Sevinç Çokum, Nazan Bekiroğlu, Pınar Kür ve Ayla Kutlu gibi güçlü kalemlerin yetiştiğini anlattı. Soru-cevapla devam eden panel TYB Ankara Şubesi Başkanı Mehmet Sait Uluçay’ın konuşmacılara TYB kitaplarından hediye takdimi ve fotoğraf çekimiyle son buldu.