İlhan İŞMAN
YÖNETİM KURULU ÜYESİ
Başta peşinen söyleyeyim ki bu yazı size sıkıcı gelebilir.
Ama her kültür ve sanat insanının genel bir bilgi olarak bilmesi, öğrenmesi gereken hususları gelin hep birlikte gözden geçirelim. Çünkü bu bilgileri bilmezsek, ülkemizde kültür ve sanat hayatına dair yapılanları, objektif bir pencereden değerlendiremeyiz.
Beyin fırtınasına var mısınız?
Önce Anayasamızdan başlayalım.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda, kültür ve sanatla ilgili aşağıdaki hükümler yer almaktadır.
Sanat ve Bilim Hürriyeti, düşünceyi açıklama ve yayma hürriyetine bağlıdır.
Kültür ve Sanat Hakkı; herkes, kültür ve sanat faaliyetlerine katılma, sanat eserlerinden yararlanma hakkına sahiptir. Kültür ve tabiat varlıkları, Devlet tarafından korunur. Korunmaları, Devletin milli kültür varlıklarına sahip çıkması ve bunları gelecek nesillere aktarması amacına uygun olarak yapılır.
Anayasamızdaki bu maddeler, temel hak ve özgürlükleri ifade etmekte ve kültür, sanat, eğitim alanlarında bireylerin haklarına vurgu yapmaktadır. Kültür ve sanatın desteklenmesi veya teşvik edilmesine dair düzenlemeler ise genellikle yasalarda, yönetmeliklerde yer almaktadır.
Bu nedenle, kültür ve sanatla ilgili düzenlemeleri konuşmak için ilgili mevzuatı incelemek faydalı olacaktır.
Türkiye’de kültür ve sanat ile ilgili mevzuatta geniş bir yelpaze bulunmaktadır. Bu mevzuat, kültür ve sanatın desteklenmesi, korunması, teşvik edilmesi, düzenlenmesi gibi birçok konuya odaklanır.
İlgili mevzuatta yer alan düşünceler ve hükümler arasında şu ana başlıkları görebiliriz:
Kültür ve Sanatın Korunması ve Geliştirilmesi: Kültür ve sanatın korunması ve geliştirilmesine yönelik düzenlemeler, devletin sorumluluğunu vurgular. Özellikle tarihi, kültürel ve sanatsal mirasın korunması ve gelecek nesillere aktarılması amacıyla önlemler içerir.
Sanatın Teşviki ve Desteklenmesi: Sanatın teşvik edilmesi amacıyla çeşitli özlük hakları, mali destekler ve sanatçıların korunması gibi konuları içeren düzenlemeler bulunur. Sanat eserleri ve sanatçıların haklarına ilişkin hükümler de bu kapsamda değerlendirilir.
Eğitim ve Kültür Hakkı: Her bireyin kültür ve sanata erişim hakkını güvence altına alan düzenlemeler yer alır. Eğitim ve kültür hakkı, bireylerin kültürel ve sanatsal faaliyetlere katılımını destekler.
Müzeler ve Kültür Varlıkları: Müze yönetimi, kültür varlıklarının korunması, envanterlenmesi ve sergilenmesine dair düzenlemeler içerir.
Kültür ve Turizm Politikaları: Kültür ve turizmi desteklemeye yönelik genel politika çerçevelerini belirler. Bu kapsamda turizmde kültürel mirasın rolü, tanıtım faaliyetleri ve kültürel etkinliklerin turizme katkısı gibi konulara değinilir.
Bu maddeler, Türkiye’de kültür ve sanat alanında yer alan politikaları yansıtmaktadır.
Herşeyden önce belirtmemiz gerekir ki; yasaları layıkıyla uygulamak, yasa yapmaktan daha da zordur.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, kültür ve turizm alanlarındaki politika ve faaliyetleri düzenlemek ve geliştirmek amacıyla kurulmuştur. Bakanlık, kültür ve turizm sektörlerini desteklemek, korumak, tanıtmak ve bu alanlarda sürdürülebilir bir gelişmeyi sağlamak için çeşitli sorumluluklara sahiptir.
Bakanlığın temel amacı :
Kültür ve Sanatın Geliştirilmesi: Türk kültür ve sanatını korumak, geliştirmek ve tanıtmak amacıyla çeşitli projeleri yönetir. Bu, edebiyat, müzik, tiyatro, sinema, görsel sanatlar gibi kültür ve sanat dallarını içerir.
Turizmin Geliştirilmesi ve Tanıtımı: Türkiye’nin turistik potansiyelini değerlendirmek, turizmi desteklemek ve ülkenin turistik cazibesini artırmak amacıyla çeşitli politika ve programları uygular. Bu, tarihî ve kültürel mirasın korunması, turistik bölgelerin geliştirilmesi ve tanıtım faaliyetlerini içerir.
Koruma ve Restorasyon: Bakanlık, tarihî ve kültürel eserlerin korunması, restore edilmesi ve müzeleştirilmesi gibi konularda faaliyet gösterir. Bu, Türkiye’nin zengin tarihî mirasını gelecek nesillere aktarmak amacını taşır.
Eğitim ve Araştırma: Kültür ve Turizm Bakanlığı, kültür ve turizm alanlarında eğitimi desteklemek, araştırmaları teşvik etmek ve bu alanda bilinçlendirme çalışmaları yapmak üzere çeşitli programlar yürütür.
Kültür Diplomasisi: Bakanlık, kültür ve sanat aracılığıyla Türkiye’nin uluslararası alanda tanıtımını yaparak kültür diplomasisine katkıda bulunur.
Bu hedefler ve sorumluluklar, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Türkiye’nin kültürel ve turistik potansiyelini korumak, geliştirmek ve tanıtmak için çalıştığı temel alanlardır.
Bakanlıkça, Türkiye’deki halk kültürünü yaşatmak ve korumak amacıyla çeşitli projeler ve programlar yürütülmektedir.
Halk kültürü, geleneksel değerleri, el sanatlarını, folkloru ve diğer kültürel unsurları içerir. Bakanlığın halk kültürünü yaşatma ve gelecek nesillere layıkıyla aktarma çabaları, ülkemizin geleceği açısından büyük önem arzetmektedir.
Folklor ve Geleneksel Sanatlar Festivalleri: Bakanlık, Türkiye genelinde çeşitli folklor ve geleneksel sanatlar festivallerini desteklemekte ve düzenlemektedir. Bu festivaller, yöresel danslar, müzikler, el sanatları ve diğer geleneksel unsurları sergileyerek halk kültürünün yaşatılmasına katkıda bulunur.
Kültürel Etkinlikler ve Gösteriler: Halk kültürüne yönelik kültürel etkinlikler, konserler, sergiler, tiyatro oyunları ve diğer gösteriler düzenlenir. Bu etkinlikler, halkın geleneksel kültürel unsurları deneyimlemesine ve bu kültürü yaşatmasına olanak tanır.
Geleneksel El Sanatları ve Mesleklerin Desteklenmesi: El sanatları ve mesleklerin yaşatılması için destek programları yürütülür. Ahşap oymacılığı, seramik yapımı, dokuma gibi geleneksel el sanatlarına yönelik atölyeler ve kurslar düzenlenir.
Halk Müziği ve Halk Dansları Koroları: Bakanlık, halk müziği ve halk dansları korolarını destekler ve bu koroların faaliyetlerine katkıda bulunur. Geleneksel müzik ve dansların korunması ve yaşatılması amacıyla konserler düzenlenir.
Kültürel Mirasın Korunması ve Tanıtımı: Bakanlık, Türkiye’nin çeşitli bölgelerindeki kültürel mirası koruma altına almak ve tanıtmak için çalışmaktadır. Bu, tarihî yerlerin restorasyonu, müzeleştirilmesi ve turistik olarak daha erişilebilir hale getirilmesi için çalışır.
Halk Kültürü ve Sanatıyla İlgili Araştırma ve Yayınlar: Halk kültürü ve sanatı ile ilgili araştırmaların desteklenmesi ve bu konuda yayınlar yapılması, bu kültürün derinlemesine anlaşılmasını ve gelecek nesillere aktarılmasını sağlar.
Bu gibi faaliyetler, Türkiye’deki Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın halk kültürünü yaşatma ve koruma amacı doğrultusunda gerçekleştirdiği çeşitli çalışmalardır.
Şimdi de gelin, kültür ve sanatın geliştirilmesine yönelik stratejilere birlikte göz atalım.
Sanat ve Kültürün Teşviki: Stratejik planda, sanat ve kültür faaliyetlerinin teşvik edilmesi, desteklenmesi ve geliştirilmesi için somut hedefler belirlenmektedir.
Yaratıcı Endüstrilere Destek: Yaratıcı endüstrilere yönelik stratejiler, kültürel ve sanatsal üretimin ekonomik değerini artırmayı hedeflemektedir. Bu kapsamda destek programları, finansman imkanları ve eğitim faaliyetleri planlanmaktadır.
Sanat Eğitimi ve Bilinçlendirme: Sanat eğitimi ve kültür bilincinin artırılması amacıyla okullarda, toplumda ve diğer platformlarda sanat eğitimi ve bilinçlendirme faaliyetleri yapılmaktadır.
Kültür ve Turizmin Entegrasyonu: Kültür ve turizm alanlarının birbirleriyle entegrasyonunu sağlamak adına çeşitli politikalar ve projeler belirlemek. Turizmin kültürel varlıkları desteklemesi ve kültürel turizmin geliştirilmesi önem arzetmektedir.
Sanatçı Hakları ve İstihdam: Sanatçıların haklarını korumak, sosyal güvencelerini sağlamak ve sanatçı istihdamını desteklemek amacıyla stratejiler üretmek.
Kültür Diplomasisi: Türkiye’nin kültürünü ve sanatını uluslararası platformlarda tanıtmak için kültür diplomasisine önem vermek.
T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı görev, yetki ve sorumlulukları çerçevesinde ülkemiz ve geleceğimiz adına çok önemli bir misyon üstlenmekte, geleceğe dönük vizyoner bir bakış açısıyla, önemli hizmetlere imza atmaktadır.
Elbette önceliğimiz; İNSAN
Son söz : İnsanı yaşat ki, devlet yaşasın…