Deneme:
DİLİN ÖNEMİ
Dil niçin önemlidir? Oktay Sinanoğlu’nun “Dil bir milletin şerefidir.” Sözüne ne kadar katılırsınız bilmem ama toplumu bir arada tutan en önemli unsurun dil olduğunu hepimiz kabul etmek durumundayız. Tabii ki bunda en etkili iletişim aracının dil olmasının katkısı büyüktür.
Peki, bu kadar önemli olan ‘dil’i nasıl koruyabiliriz? Dil, canlı bir sistemdir. Doğası gereği dönemden döneme ve nesilden nesile değişkenlik gösterir. Kelimeler zamanla anlam kaymasına, anlam genişlemesine ya da anlam daralmasına uğrayabilir. Dilin bu gelişimini doğal karşılamak gerekir. O zaman sorun nerede? Aslında sorun birden fazla yerde. Burada sadece bir konuyu ele alırsak o da şudur: Türkçe bir karşılığı olmayan kelimeler. Hep söylendiği gibi Türkçesi varken yabancı dildeki karşılığını kullanmakta değil. Dil bilincine sahip çoğu insanın görüşü bu yöndedir. Konuşmalarına yabancı kelimeler sıkıştıran insanlara tepki gösterirler. Evet, bu bir sorundur. Ama olaya biraz daha farklı bir yönden bakacak olursak Türkçesi olmayan kelimeleri ne yapacağız?
Yabancı dillerden aldığımız Türkçede karşılığı olmayan ve de en önemlisi Türkçe karşılık bul(a)madığımız ya da bulmakta epey geç kaldığımız kelimeleri ne yapalım? Yabancı dillerden aldığımız bu kelimeleri Türkçe bir formla söyleyip dilimize yerleşmesine göz yummamız yeterince sorun değil midir ki yoğun bir şekilde dilimize giren ve yerleşen bu kelimelere hiçbir müdahalede bulunulmuyor.
Demem o ki Türkçesi varken yabancı kelimeleri kullanmayalım evet ama acilen Türkçesi olmayan kelimelere de Türkçe karşılıklar bulalım. Şu ana kadar dilimize yerleşen ( ki bunların sayısı oldukça çoktur) kelimeler için belki yapılabilecek bir şey kalmamıştır. Ama bundan sonrası için bir şeyler yapılabilir. Bu bilinçle hareket edildiği takdirde gelecekte dilimizi daha fazla yabancı kelimelerin istilasından kurtarmış olacağımız gibi dilimizdeki Türkçe kelime sayısını da artırmış olacağız. Asıl dil bilincinin de dil sevgisinin de bu şekilde olması gerektiğini düşünmekteyim.
Teknolojinin çok hızlı ilerlediği ve her geçen gün yeni bir buluşla karşılaştığımız düşünülürse gelecekte bizi yani dilimizi bekleyen tehlikeyi daha net görebiliriz.
Yazımı Bilge Karasu’nun şu sözleriyle sonlandırmak istiyorum: “Bir dili bilmek dendiği zaman, o dilde düşünebilmektir usuma gelen.” Daha fazla Türkçe düşünebildiğimiz yarınların umuduyla…
Esra Şayin