Muhammed Işık / TYB Ankara Şubesi YK Üyesi
Abdurrahim Zararsız’ın 2024 yılında yayımlanan eseri Ateşin Düştüğü Yer, Türk edebiyatında iz bırakacak nitelikte önemli bir yapıttır. Zararsız, bu kitabında toplumsal ve bireysel trajedileri ustaca harmanlayarak okura derin bir deneyim sunmayı amaçlıyor. Karakterlerin kişisel çatışmaları, toplumsal baskılar karşısındaki direnişleri ve hayata tutunma mücadeleleri, kitapta çok katmanlı bir şekilde ele alınmaktadır. Zararsız, Anadolu’nun kültürel dokusunu, insan ilişkilerini, coğrafyanın zorluklarını ve güzelliklerini anlatırken, okuyucuya tarihsel bir arka plan sunarak karakterlerin yaşadığı psikolojik derinliği de gözler önüne seriyor.
Kitap, Osmanlı’nın son dönemlerine ve Birinci Dünya Savaşı’ndan Kurtuluş Savaşı’na uzanan geniş bir tarihsel perspektif sunuyor. Zararsız, bu dönemde Anadolu insanının yaşadığı zorlukları Bağyayla köyü üzerinden aktararak, okuru bu çetin yılların içine sürüklüyor. Karakterlerin iç monologları ve çatışmaları, dönemin sosyal ve siyasi çalkantılarıyla harmanlanarak anlatının derinliğini artırıyor.
Özellikle yazarın sade ama etkileyici dili, okura hikayenin duygu yüklü katmanlarını hissettiriyor. Zararsız, sade bir üslubu tercih ederken duyguları ve psikolojik gerilimi okura doğrudan hissettirmeyi başarıyor. Bu üslup, okuyucuyu hikayenin içine çekerken karakterlerin yaşadığı acıları ve zorlukları adeta kendi ruhunda yaşamasına imkan tanıyor. Yazar, kitapta şu sözlerle o dönemin zorluklarını ve insanların yaşadığı büyük dramları dile getiriyor:
“Onlarca cepheye yüz binlerce ateş düşüyordu. Balkan devletçikleri, İngiliz, Fransız, İtalyan, Rus, Yunan ve üç-beş İngiliz altınına tamah eden bedevi aşiretler…”
“Hele bir de bu Necip Millet’in üzerine yağan ateşler vardı ki Balkanlara, Hicaza, Yemen’e, Kafkaslara, Çanakkale’ye, Payitaht’a ve Anadolu’nun dört bir yanına… Onların yanında, yıldırım çarpıp alev aldığımda hissettiğim acıların esemesi bile okunmaz.”
Bu satırlar, Zararsız’ın tarihe ve Anadolu insanının ruhuna olan bağlılığını gözler önüne seriyor.
Bir Zamanlar Bozkırda serisinin ikinci kitabı olan Ateşin Düştüğü Yer, sekiz hikaye içeriyor ve serinin ilk kitabına da göndermeler barındırıyor. Bu da esere bütünlük kazandırırken, okurun seriyi daha derin bir perspektiften değerlendirmesini sağlıyor. Yazar, köy hayatını, dönemin sosyal değişimlerini ve Köy Enstitüleri aracılığıyla yapılan modernleşme hamlelerini anlatırken, kimi zaman ince bir eleştiri de sunuyor:
“Civar köylerdeki öğretmenler, bırakın okuma yazmayı, bağ bahçe işlerinden tutun da evlerini, damlarını nasıl yapacaklarına kadar, köylüye temel bilgiler verirken, bizimkinin derdi bildiklerini de unutturmak…”
Ateşin Düştüğü Yer, Anadolu’nun tarihini, kültürünü ve insanının içsel çatışmalarını derinlemesine işleyen bir başyapıt olarak dikkat çekiyor. Zararsız’ın edebi yeteneği sayesinde, Anadolu’nun ruhunu anlamak ve tarihin acı yüklü gerçekleriyle yüzleşmek isteyen okurlar için bu eser, güçlü bir okuma deneyimi vaat ediyor. Ateşin Düştüğü Yer, bir yandan bireylerin iç dünyasına açılan bir kapı sunarken, diğer yandan tarihsel bir yolculuğa da davet ediyor. Zararsız’ın Türk edebiyatındaki yerini pekiştiren bu eser, okurunu derin düşüncelere sevk eden, insanın iç dünyası ve toplumsal dinamikleri üzerine güçlü bir sorgulama sunuyor.